PSTRĄG
PSTRĄG to zwyczajowa nazwa kilku drapieżnych ryb z rodziny łososiowatych (Salmonidae)
Do grupy tej zaliczane są blisko spokrewnione gatunki i podgatunki ryb anadromicznych. Przez anglosasów nazywane "trout", przez Niemców "Die Forelli" a my nazywamy te formy wędrownych gatunków i podgatunków zwyczajowo "trociami".
W Polsce występują trzy rodzaje pstrągów i są to:
PSTRĄG POTOKOWY 
PSTRĄG TĘCZOWY 
PSTRĄG ŹRÓDLANY 
1) Pstrąg potokowy (Salmo trutta m. fario) - słodkowodna odmiana troci atlantyckiej.
Jest rybą przystosowaną tylko do życia w wodach słodkich. Jego środowisko to zimne, dobrze natlenione rzeki jak również dzikie, nieuregulowane rzeczki górskie. W Polsce można go spotkać na południu i północy kraju. Łowiony w rzekach Dolnego Śląska, Pomorza Zachodniego, jak również w części środkowej kraju, szczególnie na Warmii i Mazurach w dopływach Warty. W rejonach górskich występuje w potokach Beskidów, Tatr, Sudetów i Jury Krakowsko - Częstochowskiej.
Ryba ta jest typowym drapieżnikiem. Początkowo młode osobniki odżywiają się larwami owadów i skorupiakami. Z czasem już dorosłe odżywiają się rybami, chociaż nie rezygnują z larw i uwielbiają polować na owady. Jest rybą która dobiera swój pokarm w zależności od pory roku i tak wczesną wiosną chętnie zjada żaby, z nadejściem ciepłego maja przysmakiem stają się jętki. W ciepłych miesiącach lipca i sierpnia podstawę stanowią małe rybki, takie jak cierniki, słonecznice czy kozy. Pstrąg potokowy uważany jest również za kanibala - po wylęgu młodych stają się one po części pokarmem dorosłych osobników.
Jesień jest okresem tarła pstrąga. W tym celu przemierza on niezbyt długie wędrówki, szukając niewielkich dopływów ze żwirowym dnem. Samica składa ikrę w wykopanych przez siebie w żwirowym podłożu zagłębieniach. Zapiaszczenie miejsc składania ikry ma ogromny wpływ na przeżywalność złożonej ikry. W miejscach gdzie jest ono zbyt silne może nawet dość do tego że larwy się nie wylęgną.
Pstrągi mają ciało o kształcie torpedowym , co jest szczególnie przydatne do życia w wodach o bardzo szybkim nurcie. Mają bardzo zmienne ubarwienie i zależy ono w największym stopniu od środowiska w jakim przebywają. Ciało pokrywają liczne czerwone i czarne kropki, brzuch koloru żółtego lub żółtobiałego. Płetwa tłuszczowa jasna z wyraźnym ciemnym obrzeżem. U młodych osobników widoczne są na bokach wyraźne niebieskoszare plamy. U dorosłych samców głowa jest dłuższa niż u samic i zarysowuje się hakowato zagięta ku górze żuchwa.
W polskich warunkach dorosłe osobniki osiągają wagę w granicach 5 kg i długość około 80 cm. Z powodu systematycznego niszczenia jego naturalnych siedlisk, budowę coraz to nowych budowli hydrotechnicznych, jak i znacznej presji wędkarzy, a szczególnie kłusowników , jest gatunkiem zagrożonym i występuje coraz rzadziej.
W Wiśle i jej dopływach, od jej źródeł do ujścia rzeki San; w rzece San oraz jej dopływach, w rzece Odra i jej dopływach , od granicy państwowej z Republiką Czeską do ujścia rzeki Bystrzycy, oraz w rzece Bystrzyca i jej dopływach:
okres ochronny: 1.09 – 31.01
wymiar ochronny: 25 cm
Pozostałe wody:
okres ochronny: 1.09 – 31.12
wymiar ochronny: 30 cm
Limit dziennego połowu: 3 sztuki (łącznie z amurem białym, boleniem, brzaną, lipieniem, karpiem, szczupakiem i sandaczem)
2) Pstrąg tęczowy (Oncorhynchus mykiss) potocznie zwany tęczakiem, należy do rodziny łososiowatych i zaliczany jest do łososia pacyficznego.
W naturze występuje w Ameryce Północnej, jednak został sztucznie rozpowszechniony niemal na całym świecie. Do Polski sprowadzony został w XIX wieku, w dwóch odmianach, wędrownej (steelhead), która spływa do morza i osiadłej. Zasiedla u nas , choć w nielicznych ilościach , niektóre rzeki jak i jeziora czy stawy, jednak nie rozmnaża się samoistnie i osobniki pochodzą w całości z zarybień osobnikami pochodzącymi z hodowli.
Tarło pstrąga tęczowego przypada na miesiąc grudzień i trwa zazwyczaj do maja. Podobnie jak w przypadku pstrągów potokowych samica wyszukuje żwirowych miejsc u ujścia rzek. Wykopuje w nich , szybko machając płetwami dołki, w których składa od 500 do 3000 tyś jajeczek ikry. Samiec po złożeniu ją zapładnia, po czym samica delikatnie przykrywa ją drobnymi kamykami i piaskiem. W zależności od temperatury wody poszczególne młode pstrągi, wylęgają się w różnym czasie i te które wylęgają się szybciej mają zawieszony woreczek żółciowy. Służy on im w pierwszym okresie do czerpania pożywienia, dzięki czemu jakiś okres przebywają w pobliżu jamek, w których się wylęgły. Niestety niewielka ilość wyklutego narybku dożywa do dorosłych wymiarów, większość jest zjadana przez większe ryby. Jeżeli środowisko w którym przebywają jest odpowiednie, bardzo szybko rosną i już w trzecim roku życia osiągają wagę 1 kg, a to znaczy że osiągają również dojrzałość płciową.
Pstrąg tęczowy jest z natury wiecznie głodnym łowcą., na jego pokarm składają się różne larwy, owady, jędki i ważki. Duże osobniki bardzo chętnie polują na małe rybki i gustują w żabkach, kijankach i robakach. Jest akrobatą i uwielbia polować na owady latające, z tego też powodu jest nie lada gratką dla wędkarzy muchowych. Dorosłe osobniki osiągają średnią długość 40 do 60 cm, jednak możliwe jest osiągnięcie nawet 140 cm. Przeciętna waga to 4 do 5 kg, choć mogą osiągać nawet ponad 20 kg.
Jest cenioną rybą hodowlaną , alternatywą dla gospodarki rybackiej na Bałtyku. Hodowany szczególnie na Pomorzu Gdańskim. Po wielu latach tradycji hodowlanej możemy się pochwalić dwoma szczepami przystosowanymi do warunków mikroklimatycznych Polski północnej i uznać te szczepy za populację lokalną.
3) Pstrąg źródlany (Salvelinus fontinalis) potocznie zwany źródlakiem. Jest również rybą z rodziny łososiowatych i należy do rodzaju Salvalinus obejmującego golce i palie.
Naturalnym jej środowiskiem jest również Ameryka Północna, zlewnia Atlantyku. Do Polski jak i znacznej części Europy sprowadzona została w XIX wieku i bardzo nielicznie zamieszkuje niektóre górskie rzeki. Najczęściej pochodzi z zarybień lub spotykamy uciekinierów z hodowli. Uwielbia środowisko zimnych, dobrze natlenionych potoków o silnym nurcie i można o niej powiedzieć że jest rybą osiadłą.
Tarło przypada na miesiąc październik i trwa zazwyczaj do stycznia. Podobnie jak dwa poprzednie gatunki wybiera na tarło ujścia górskich rzek, gdzie występują silne prądy a dno ma podłoże żwirowe. Samica składa od 1000 do 2000 tyś jajeczek ikry i możliwe są krzyżówki samic z palią jeziorową i pstrągiem potokowym. Odżywia się podobnie, czyli głównie owadami, larwami, skorupiakami i małymi rybami.
Dorosłe osobniki osiągają długość 20 do 35 cm, ale zdarzają się nawet takie po 50 cm. i dochodzą do 3 kg wagi. Ciało mają również wydłużone, bocznie lekko ściśnięte, a zielonożółte boki pokryte charakterystycznym marmurkowym wzorem. Grzbiet ma barwę zielonobrązową a na bokach znajdują się jeszcze zielone, czerwone i żółte plamy. Płetwy ogonowa i grzbietowa są koloru jasnooliwkowego, przy czym ogonowa dodatkowo nakrapiana jest czarnymi plamami. Pomarańczowe płetwy piersiowe, brzuszne i odbytowa mają białe krawędzie i czarne obwódki. Ciało pokryte jest drobnymi, cykloidalnymi łuskami. U samców w czasie okresu rozpłodowego podbrzusze przyjmuje jaskrawopomarańczową barwę.
Pstrągi są bardzo cenionymi rybami konsumpcyjnymi i bardzo atrakcyjną rybą dla wędkarzy. Są hodowane w gospodarstwach rybackich i najbardziej udomowioną odmianą w Polsce jest pstrąg tęczowy. Natomiast pstrąg potokowy jest przeważnie hodowany w celu zarybiania naszych górskich rzek.
jurcys (Jurek Borus)
